مرکز محتوا _ یک وبلاگ متفاوت

چهارشنبه‌ سوری یکی از جشن‌های قدیمی و محبوب ایرانی است که در شب آخرین چهارشنبه سال برگزار می‌شود. این جشن ریشه‌ای کهن دارد و معمولاً با آتش‌بازی، مراسم سنتی و شادی‌های جمعی همراه است. مردم در این شب با پریدن از روی آتش و خواندن اشعار سنتی، به استقبال نوروز می‌روند و بدی‌ها و تلخی‌های سال گذشته را پشت سر می‌گذارند. چهارشنبه‌ سوری نمادی از پیروزی نور و روشنایی بر تاریکی و ظلمت است و هنوز هم در فرهنگ ایرانی جایگاه ویژه‌ای دارد. 

چهارشنبه سوری ۱۴۰۲ (تاریخ، آداب و رسوم)

چهارشنبه سوری یکی از جشن‌های سنتی و با اصالت ایرانیان است که در آخرین سه‌شنبه هر سال و قبل از نوروز برگزار می‌شود. 

یکی از جشن‌های سنتی و اصیل ایرانیان که در غروب آخرین سه‌شنبه سال و پیش از فرارسیدن نوروز برگزار می‌شود چهارشنبه سوری نام دارد، که دارای آداب و رسوم مخصوص به خود است.

به گزارش ایمنا، چهارشنبه سوری یکی از جشن‌های سنتی و با اصالت ایرانیان است که در آخرین سه‌شنبه هر سال و قبل از نوروز برگزار می‌شود. عنصر اصلی این جشن آتش است. چهارشنبه سوری یا جشن سوری که در زبان عامیانه به آن چارشنبه سوری می‌گویند، نخستین جشن از مجموعه جشن‌ها و مناسبت‌های نوروزی است که با آداب و رسوم خود به صورت دسته جمعی در اقصی نقاط کشور برگزار می‌شود.

تاریخ دقیق چهارشنبه سوری در تقویم قمری مصادف با روز سه شنبه ۱ رمضان سال ۱۴۴۵ است.

چهارشنبه سوری از نظر لغت

چهارشنبه نام یکی از روز‌های هفته است.

واژه «سور» دارای دو معناست یکی با معنایِ جشن، شادمانی، نشاط و عیش و دیگری با معنایِ سرخ، چون در این جشن آتشِ سرخ افروخته می‌شود.

اسم جدید شب یلدا و چهارشنبه سوری

بر اساس تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی "شب یلدا" و "چهارشنبه‌سوری" تغییر نام یافتند و در تقویم با نام جدید ثبت می‌شوند. بر اساس تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی، از سال ۱۴۰۳ دو آئین ایرانی شب یلدا در آخرین شب آذرماه، به عنوان «روز ترویج فرهنگ میهمانی و پیوند با خویشان» و سه‌شنبه آخر سال که زمان برگزاری آئین باستانی چهارشنبه‌سوری است به عنوان «روز تکریم همسایگان» در تقویم رسمی کشور ثبت می‌شود.

چهارشنبه سوری چیست؟؟

یکی از جشن‌های بهاری که برای استقبال از نوروز در آخرین غروب سه شنبه سال برگزار می‌شود چهارشنبه سوری نام دارد. مردم در این جشن آتش روشن می‌کنند و دور آتش حلقه زده و با ایجاد تپه‌های آتش از روی آن‌ها می‌پرند و شعر می‌خوانند. چهارشنبه سوری نیز مانند سایر جشن‌های باستانی در هر شهر و منطقه‌ای آداب و رسوم خاص خود را دارد. رسوم مختلفی از آتش‌افروزی و آتش‌بازی تا خوردن آجیل مشکل‌گشا، دورهمی‌های خانوادگی، قاشق‌زنی و… برگزار می‌شود.

آداب و رسوم چهارشنبه سوری

چهارشنبه سوری مانند هر جشن دیگری مجموعه‌ای از آداب و رسوم منحصربه‌فرد دارد که آن را از دیگر جشن‌ها متمایز می‌کند. در شب چهارشنبه کوچک‌تر‌ها به دیدن بزرگ‌تر‌ها می‌روند تا چهارشنبه سوری را در کنار هم خوش بگذرانند. از یک یا دو روز قبل، مردم به جمع‌آوری هیزم و بوته مشغول می‌شوند. بعدازظهر سه‌شنبه آخر سال، هیزم‌ها در محیط‌های باز مثل حیاط خانه، خیابان یا میدان روستا به فاصله چند متری از یکدیگر روی هم چیده می‌شوند.

با تاریک شدن هوا، مردم هیزم‌ها را به آتش می‌کشند و همه افرادی که دور آتش جمع شده‌اند، با خواندن «سرخی تو از من، زردی من از تو»، از روی آتش می‌پرند تا به نوعی با این کار زردی و ضعف بیماری و غم را به آتش بدهند و از خود دور کنند و سلامتی و شادی و سرخی را از آتش بگیرند. "غم برو، شادی بیا، محنت برو، روزی بیا! " از دیگر اشعاری است که هنگام پرش از روی آتش خوانده می‌شود. آتش‌بازی فقط گوشه‌ای از این جشن به شمار می‌رود؛ دورهمی و در کنار یکدیگر بودن، پایان‌بخش این مراسم باستانی است.

یکی دیگر از آداب و رسوم چهارشنبه سوری قاشق زنی است. در این مراسم افراد در سنین مختلف با پوشش مبدل و عموماً با سر کردن چادر به در خانه‌ی ساکنین شهر می‌روند، با قاشق بر پشت کاسه‌های فلزی خود که در دست دارند می‌کوبند و از صاحب‌خانه تقاضای خوراکی‌های مختلف می‌کنند. عموماً انواع شیرینی‌جات، آجیل، میوه و ... به قاشق زن داده می‌شود.

پیش‌تر مردم برخی از شهر‌ها نظیر اصفهان و تهران رسم داشتند کوزه یا ظرفی را که در طول سال استفاده نکرده‌اند به نشانه‌ی خارج کردن شانس و ارواح بد از خانه به بیرون پرتاب کرده و بشکنند. در شهر شیراز مردم معتقد بودند که اگر در قناتی که سرچشمه آن از مقبره‌ی سعدی است، حمام کنند سال سلامتی را سپری خواهند کرد. آن‌ها معمولاً برای زیارت و دعا در این شب به آرامگاه شاه‌چراغ می‌روند. در تبریز زنان آینه، شانه و جاروی جدید می‌خریدند، از روی نهر‌ها و سرچشمه‌ها می‌پریدند، تمام کوزه‌های قدیمی را می‌شکستند و با کوزه‌ها و آب تازه به استقبال سال نو می‌شتافتند.

چهارشنبه سوری چی بخریم و بپزیم ؟

شب سال نو سر سفره‌ها یا ماهی پلو پیدا می‌کنید یا رشته پلوی روغن چکان. اما آیا تا به حال به این فکر کرده اید که قدیمی‌ها شب چهارشنبه سوری چه می‌خوردند و چطور در کنار شادی پریدن از آتش سرخ دلی از عزا در می‌آوردند؟ «از غذا‌های این چهارشنبه سوری رشته پلو، پلو هفت رنگ، آش میوه، آش رشته، شش انداز و دلمه است.»

خوراکی‌های مربوط به چهارشنبه سوری

آجیل مشکل گشای در گذشته پس از پایان آتش افروزی اهل خانه و خویشاوندان گردهم می‌آمدند و آخرین دانه‌های نباتی مانند تخم هندوانه، تخم کدو، پسته، فندق بادام، نخود، تخم خربزه و شاهدانه را که از ذخیره زمستان باقی مانده بود روی آتش مقدس بوداده و بانمک تبرک می‌کردند و می‌خوردند آنان بر این باور بودند که هر کسی از این معجون بخورد نسبت به افراد دیگر مهربان‌تر می‌شود و کینه از وی دور خواهد شد امروزه اصطلاح نان و نمک کسی را خوردن از همین باور سرچشمه گرفته است.

کلمات کلیدی: 

چهارشنبه‌ سوری, جشن ایرانی, سنت‌های ایرانی, آتش‌بازی, شب چهارشنبه, آخرین چهارشنبه سال, نوروز, مراسم سنتی, شعرهای چهارشنبه‌ سوری, فرهنگ ایرانی, تاریخچه چهارشنبه‌ سوری, مراسم قدیمی, پریدن از روی آتش, جشن‌های باستانی, آیین‌های نوروزی, رسوم ایرانی, تاریخ ایران, سال نو, بدی‌ها و تلخی‌ها, آداب و رسوم, نور و روشنایی, ظلمت و تاریکی, شادی‌های جمعی, پریدن از روی آتش, اشعار سنتی, جشن‌های نوروزی, چهارشنبه سوری در ایران, تاریخ جشن, مراسم ایرانی, جشن چهارشنبه‌ سوری, سنت‌های ملی, رسوم قدیمی, جشن‌های محلی, آتش و نور, مراسم سالانه, چهارشنبه سوری و نوروز, آداب سنتی, چهارشنبه سوری چیست, پیشواز نوروز, جشن‌های کهن, ایرانیان و چهارشنبه‌ سوری, رسوم تاریخی, آیین‌های باستانی, آداب چهارشنبه سوری, میراث فرهنگی, جشن‌های ایران, آتش‌افروزی, مراسم باستانی, نمادهای چهارشنبه سوری, رسوم محلی, آئین‌های ایرانی, چهارشنبه سوری در تاریخ, جشن‌های ملی, مراسم نوروزی, تاریخچه جشن, جشن‌های ایرانی قدیم, سنت‌های باستانی, آداب و آیین‌های چهارشنبه سوری, تاریخچه نوروز, جشن‌های فرهنگی, آیین‌های ملی, رسوم و آیین‌ها, رسوم نوروزی, تاریخچه آیین‌های ایرانی, جشن‌های محلی ایران, چهارشنبه سوری در فرهنگ ایرانی, مراسم چهارشنبه سوری, تاریخچه آداب و رسوم, آداب نوروزی, جشن‌های سنتی ایرانی, میراث تاریخی, جشن‌های ملی ایران, آیین‌های نوروزی در ایران, تاریخچه فرهنگی, مراسم‌های چهارشنبه سوری, جشن نوروزی, آیین‌های سنتی ایرانی, فرهنگ و رسوم, جشن‌های چهارشنبه سوری, میراث فرهنگی ایرانی, رسوم جشن‌های ایرانی, آداب و رسوم محلی, تاریخچه جشن‌های ایرانی, چهارشنبه سوری و تاریخچه, آیین‌های باستانی در ایران, سنت‌های تاریخی, مراسم‌های سنتی ایرانی, چهارشنبه سوری و رسوم, آداب و رسوم نوروزی